Tình hình thị trường cà phê của Thế Giới và Việt Nam
Tình hình thị trường cà phê của tại Việt Nam
Cà phê là trong những ngành vô cùng hấp dẫn đối ở Việt Nam. Việc đó thể hiện trong việc cạnh tranh nhau để mua được nhân cà phê của các soanh nghiệp FDI. 3 công ty cà phê vẫn đấu đá nhau để giành cho mình thị phần trong thị trường đó là Nestlé, Trung Nguyên, Vinacafé Biên Hòa. Và ngày càng có nhiều quán cà phê nước ngoài mộc ra ở nước ta.
Tình hình thị trường cà phê thế giới:
Vào năm 2011, ngành cà phê bán lẻ trên thế giới có giá trị thị trường ước tính khoảng 70.69 tỷ đô la. Giá trị cà phê nguyên liệu thấp hơn 9 hoặc 10 lần so với thị trường cà phê rang xay thành phẩm. Nó giúp cải thiện giá trị cà phê thành phẩm lên tới hàng trăm tỷ USD mỗi năm. Thì trường này được các đại gia trong ngành cà phê thao túng như: Nestlé (Thụy Sĩ ), D.E Master Blenders 1753 (tách ra từ Sara Lee) (Mỹ),…
Vào năm 2012, 70% thị trường cà phê bán lẻ ở nước Anh bị kiểm soát bởi 3 nhóm công ty lớn nhất thâu tóm đó là Nestlé và Mondelēz International và D.E Master Blenders 1753. Còn lại 50% được các công ty thuộc 5 nhóm công ty khác thao túng. Với mức thị phần hơn 50% Nestlé đã thống trị thị trường cà phê hòa tan.
Tình hình thị trường cà phê thế giới:
Số liệu thống kê hệ số lãi của cà phê cao cấp (Speciality coffee) cao hơn hẳn với hệ số lãi của sản phẩm cà phê truyền thống (Main stream coffee) đối với hệ thống bán lẻ.
Hiện nay các thương hiệu của các chuỗi cửa hàng bán lẻ vẫn chưa thể nào thâm nhập vào phân khúc thị trường cà phê cao cấp.
Phân khúc cao cấp trong hệ thống cửa hàng bán lẻ được thống trị bởi các thương hiệu cà phê có chất lượng cao như Starbucks, illy.
Vào năm 2011, ước tính có khoảng 70 tỷ đô la cho thị trường RTD của trà và cà phê. Có thể tính toán được tốc độ tang trưởng từ năm 2011 đến năm 2017 là 10.9% mỗi năm.
Có thể thấy thuế được đánh vào mặt hàng cà phê là khá thấp, chỉ dao động từ 0-8%.
Tình hình thị trường cà phê Việt Nam
Việt Nam đã vượt qua nước Indonesia để trở thành nước đúng thứ 3 thế giới trong xuất khẩu cà phê vào năm 1997. Đến năm 2000, Việt Nam đã vượt qua Colombia để đứng thứ 2 thế giới với lượng xuất khẩu là 734.000 tấn cà phê. Và vị trí này được nước ta giữ vững đến hiện tại.
Xuất khẩu cà phê nhân luôn có mức tăng trưởng cao mỗi năm. Vào năm 2011, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,25 triệu tấn và có trị giá 2,75 tỷ đô la. Có thể thấy năm 2010 thâp hơn 3,2% về lượng và 48,7% về giá trị so với năm 2011. Năm 2012, kim ngạch xuất khẩu là 1,73 triệu tấn, 3,67 tỷ đô la. Ta thấy năm 2011 thấp hơn 37,8% về lượng và 33,4% về giá trị so với năm 2012.
Giá trị kim ngạch chiếm 10% đối với tổng giá trị thương mại so với 35 tỷ của cà phê nhân trên thế giới. Trong khi đó khối lượng cà phê nhân giao dịch trên toàn cầu đã chiếm 30%.
Tình hình thị trường cà phê Việt Nam
Tình hình tiêu thụ cà phê trong nước
Năm 2008, đạt 127,34 triệu USD trong thị trường bán lẻ cà phê Việt Nam. Vào năm 2012 nó đã tang lên khoảng 287,35 triệu USD. Dự đoán của Mintel vào năm 2016 nó sẽ tang lên với con số 573.75 triệu USD.
Việt Nam chia ra hai phân khúc thị trường cà phê rõ rệt. Cà phê lượng tiêu thụ chiếm 1/3 lượng cà phê rang xay, còn lại là cà phê hòa tan. Học viện Marketing Ứng dụng I.A.M đã nghiên cứu về thói quen sử dụng cà phê thì có khoảng 59% nam giới sử dụng 7 lần/tuần cà phê Việt Nam trong 65% người tiêu dùng. Nhưng đối với cà phê hòa tan thì có 52% người tiêu dung nữ sử dụng 4 lần/tuần trong 21% người tiêu dung còn lại.
Sự tiêu thụ cà phê ở nước nằm ở mức là khá thấp. Chúng ta chỉ sử dụng khoảng 5% cà phê thô dung để chế biến, trong khi đó ở Brazil lên đến 50%. Ở Brazil có 20 nhãn hiệu hòa tan trong khi đó Việt Nam chỉ có 5 nhãn hiệu. Nhưng đối với cà phê xay thì có sự chênh lệch vô cùng lớn, Việt Nam có 20 nhãn hiệu thì Brazil có 3.000 nhãn hiệu.
Tình hình tiêu thụ cà phê trong nước
Tình trạng xuất, nhập khẩu cà phê nhân của Việt Nam
Đối với xuất khẩu:
Các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê của nước ta
Ta có thể thấy hiện nay có lên đến 153 doanh nghiệp xuất khẩu cà phê ra nước ngoài ở trong nước. Trong đó có 20 công ty thu mua để cung cấp cho 8 nhà máy rang xay lớn trên thế giới.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê FDI của nước ta
Tổng sản lượng hu mua của các công ty FDI chiếm 45% sản lượng của một niên vụ (niên vụ 2011-2012). Trong đó Nestlé chiếm 15% (khoảng 250.000 tấn), Nedcoffee chiếm 9% (khoảng 150.000 tấn) hàng năm đối với lượng thu mua của các doanh nghiệp FDI thu được.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê nhân trong nước
Vào năm 2010, vị trí thứ 2 thuộc về tập đoàn Intimex so với các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất tại nước ta. Kim ngạch đạt khoảng 142.14 tấn chiếm 13,6% so với kim ngchj xuất khẩu cà phê của cả nước ta. Tổng công ty cà phê Việt Nam đứng vị trí thứ nhất với kim ngạch là 177.9 tấn ( đạt 16.46% so với kim ngạch xuất khẩu của cả nước).
Tuy nhiên vào niên vụ 2011-2012 thì Tập đoàn Intimex đã vươn lên xếp vị trí số 1 so với các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê. Kim ngạch xuất khẩu chiếm 21% kim ngạch xuất khẩu của cả nước với 360.000 tấn cà phê. Đối với Tổng công ty Tín Nghĩa Đồng Nai đạt 127.000 tấn chiếm 7% so với kim ngạch xuất khẩu của cả nước (đứng vị trí thứ 5).
Đối với xuất khẩu:
Có khoảng 30 doanh nghiệp phát triển hiệu quả và lượng cà phê xuất khẩu mỗi năm hầu như là ổn định và lớn. Còn lại là các doanh nghiệp thương mại thua lỗ vì không có chân hàng dự trữ. Ngoài việc các công ty có vốn điều lệ nhỏ không có đủ khả năng để cạnh tranh với các công ty FDI thì còn có các nguyên nhân khác ví dụ như: cách điều hành, quản lý tài chính không chuyên nghiệp cũng có thể dẫn đến thất bại. Có thể nhắc đến 2 tên điển hình là: công ty đó là Công ty Thái Hòa và Tổng công ty cà phê Việt Nam.
Nhập khẩu:
Mặc dù, nước ta xuất khẩu cà phê đứng thứ 2 trên thế giới nhưng cũng có những lúc chúng ta phải nhập khẩu cà phê từ các nước khác. Các doanh nghiệp nhập khẩu với giá thấp cà phê nhân từ Lào, Indonesia, Thái Lan để chế biến sau đó xuất khẩu.
Sản xuất:
Với công suất khoảng 40.000 tấn tương đương với 100.000 tấn cà phê nhân của 5 doanh nghiệp chế biến cà phê hòa tan hiện nay của ngành cà phê Việt Nam, chúng chiếng khoảng 5% sản lượng cà phê nhân mỗi năm của nước ta.
Hiện nay có rất nhiều các nhãn hiệu cà phê đươc bán lẻ có thể nói đến Trung Nguyên, Nestlé, Vinacafé Biên Hòa, Highlands Coffee,…. Trong đó có 7 sản phẩm Nesle, 34 sản phẩm Trung Nguyên, 22 sản phẩm Vinacafé Biên Hòa.
Nhưng thị phần của 3 thương hiệu lớn (Trung Nguyên, Nestlé, Vinacafé Biên Hòa) chiếm chủ yếu trên thị trường. Đối với cà phê rang xay Trung Nguyên chiếm 80% thị phần. Còn về cà phê hòa tan thì Nestlé là 33% thị phần, Vinacafé là 32.5% thị phần, Trung Nguyên là 18.2% thị phần và các nhãn khác là 16%.
Sản xuất:
Các công ty chế biến cà phê rang xay và hòa tan đạt mức tăng trưởng lợi nhuận và doanh thu là tương đối lớn. Năm 2012, Vinacafé Biên Hòa đạt doanh thu lên đến 105.33 triệu đô la với tỷ suất lợi nhuận hoạt động chiếm 14.5%. Nhưng vào năm 2011 doanh thu giảm xuống 78,9 triệu đô la với tỷ suât lợi nhuận hoạt động chỉ còn là 14%.