bởi adminCÀ PHÊ CÓ NHỮNG KỸ THUẬT NHÂN GIỐNG NÀO?
CÀ PHÊ CÓ NHỮNG KỸ THUẬT NHÂN GIỐNG NÀO?
Cây cà phê là một trong những loại cây thuộc nhóm cây công nghiệp dài ngày. Tùy vào từng loại giống mà chu kỳ kinh tế lên đến 40 năm. Hơn nữa nó còn tùy thuộc vào hai yếu tố đó là mục đích khai thác và điều kiện trồng chế độ chăm sóc. Vì vậy mà muốn cho việc sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao. Thì phải có quyết định và lựa chọn kĩ càng trong khâu chọn giống cũng như kỹ thuật nhân giống. Hiện nay có hai loại cà phê đó là cà phê chè và cà phê vối. Hai loại này khác nhau hoàn toàn về những đặc điểm di truyền. Cụ thể là yêu cầu về sinh thái và sinh lý của chúng. Do sự khác biệt này mà từng loại yêu cầu phương pháp và kỹ thuật cho vật liệu để nhân giống hai loại này sẽ có những điểm cơ bản khác nhau.
ĐỂ NHÂN GIỐNG DỰA VÀO NGUỒN VẬT LIỆU GÌ?
Đầu tiên sẽ bàn về giống cà phê chè. Đặc trưng của cà phê chè này là có tính chất thụ phấn. Có rất nhiều loại cà phê đang được trồng ở nước và chúng có độ thuần chủng rất cao. Như Novo, Bourbon, Catimo,….. Để các loại này được nhân giống thì chúng sẽ được nhân giống hữu tính. Và nhằm để hạn chế việc các loại bị lai trong quá trinh nhân giống. Thì các vườn nhân giống phải thiết lập một cách riêng biệt.
Vườn dùng để nhân giống phải được cách ly với vườn khác. Và không được nhân nhiều giống trong cùng một vườn. Chỉ được nhân một giống duy nhất mà thôi, tránh trường hợp bị loãng. Viện khoa học kỹ thuật Nông lâm ghiệp Tây Nguyên ở những năm gần đây đã và đang sản xuất ra giống cà phê chè lai F1. Nhưng điều kiện hiện nay chưa cho phép sản xuất được hạt giống F1. Nên vẫn dùng phương pháp vô tính để nhân giống.
Tiếp theo sẽ là cà phê vối. Khác hoàn toàn với cà phê chè là loại cây này thụ phấn chéo bắt buộc. Nên việc làm giống bằng hạt không thể tạo ra các dòng thuần như mong đợi. Hiện nay việc sản xuất đều sử dụng những loạt hạt giống lai 2 hoặc đa dòng đối với cà phê vối. Với những vườn sử dụng loại hạt giống này thì không thể lấy hạt giống từ vườn này. Các cây bố mẹ sẽ được nhân giống bằng phương pháp vô tính.
Cách trồng thì trồng chúng xen kẽ với nhau để sự thụ phấn được đảm bảo tốt nhất. Và loại này cũng cần phải có các biện pháp cách ly để tránh bị tình trạng tạp giao. Thông thường thì hạt cà phê sẽ được di truyền theo cây mẹ. Khi chọn cây giống muốn có được cây mẹ tốt thì nên chọn những dòng vô tính và hạt có kích thước lớn. Nhằm đảm bảo cho việc sản xuất hạt giống được thuận lợi. Ngoài sử dụng hạt giống lai thì các dòng vô tính cũng được dùng phổ biến trong việc nhân giống và trồng.
NHÂN HỮU TÍNH:
Hạt giống được chế biến, bảo quản, vận chuyển. Hạt cà phê có thể dùng để làm hạt giống cần hái đúng tầm chín. Tuyệt đối không thu hoạch những hạt chưa chín, bị khô, hoặc bị dị dàng. Sau khi thu hoạch xong các quả cà phê đó phải được chế biến ngay. Tiếp đến là tách vỏ quả bằng các loại máy xay xát đĩa, hoặc trục côn. Thường với ai có số lượng quả ít thì họ dùng chân để đạp tách vỏ. Nhưng do số lượng nhiều quá nên phải dùng thêm các công cụ hỗ trợ.
Hạt cà phê sau khi tách vỏ xong sẽ có một lớp nhớt bám bên ngoài. Để làm sạch được nhớt này cần phải đem ủ chúng khoảng 12 đến 20 giờ. Chờ cho đến khi lớp nhày bị phân hủy thì sau đó đem rửa hoặc đãi cho thật sạch. Cần đảo lộn 2 đến 3 lần trong quá trình ủ. Sau khi được rửa sạch thì hạt cà phê cần được hong ở nơi có bóng râm chờ đến khi ráo nước.
Hạt cà phê rất nhanh nảy mầm vì nó không có tính ngủ nghỉ. Nó sẽ nảy mầm hoàn toàn từ 7 đến 15 ngày. Nếu bạn chưa có ý định sử dụng hạt giống ngay thì cần bảo quản chúng ở nơi khô ráo và thoáng mát. Và việc cần làm trong quá trình bảo quản đó là kiểm tra thường xuyên để phát hiện và loại bỏ những hạt bị mói mọt. Còn nếu như bạn muốn vận chuyển các hạt giống đi xa thì phải đựng chúng trong các bao đay và không được quá 30kg/bao. Cần có mui che mưa, nắng cho phương tiện vận chuyển.
Vườn ươm cần được xây dựng như thế nào? Vườn ươm được xây dựng tùy theo quy mô và mục đích sử dụng mà xây cố định hay tạm thời. Nên chọn những nơi tiện lợi cho việc vận chuyển, chăm sóc, và có đủ nguồn nước để tưới. Xây dàn cà phê cần xây cao khoảng 2 mét cho việc đi lại dễ dàng hơn. Để chắn gió cho những cây cà phê non thì cần trồng các hàng cây xung quanh. Và cũng cần có các mương để thoát nước và chống cháy.
Năm ngày kể từ ngày ủ hạt thì lúc này hạt sẽ bắt đầu nảy mầm. Hạt sẽ không nảy mầm đồng loạt nên mỗi ngày cần phải kiểm tra. Nếu thấy mầm đã được nhú lên thì phải cho ngay vào bầu để rễ không bị gãy vì quá dài. Sau khi cho vào bầu xong để tránh tình trạng tưới hạt bị xê dịch. Thì cần rải một lớp trấu hoặc phủ một lớp rơm mỏng lên mặt. Nếu như hạt đã nhú mầm mà bầu đất chưa kịp làm xong thì bạn có thể gieo hạt thành từng hạt. Và khi đã có bầu bạn sẽ tiến hành bứng cây cho vào bầu. Khi bứng thì cần loại bỏ những cây có rễ bị cong hoặc có nhiều rễ cọc.
Sau khi ươm giống thành công thì việc tiếp theo là chăm sóc cây non. Có hai việc cần làm là tưới nước, làm cỏ và điều chỉnh ánh sáng cho thích hợp. Khoảng cách thích hợp để tưới cây đó là 2 đến 3 ngày một lần. lúc đầu cây chưa có là nhiều thì tưới bằng nước không. Khi mà cây đã bắt đầu có một vài lá thì cần tưới kèm với phân ure. Khi cây lớn dần thì khoảng cách tưới nước cũng dãn dần ra và thời gian thích hợp là vào buổi sáng. Cần kết hợp với những loại phân hữu cơ pha với nước để tưới. Và để tránh phân ứ lại trên lá làm cho chúng bị cháy thì cần tưới lại với nước. khi thấy cỏ dại mọc xung quanh thì cần phải nhổ bỏ ngay.
Khi cây có một cặp lá thì chỉ nen để 15% lượng ánh sáng lọt vào. Khi cặp lá của cây được tăng lên thì lượng ánh sáng cũng cần tăng dần theo.
NHÂN GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP VÔ TÍNH:
Việc nhân giống cà phê vô tính được trải thực hiện bằng nhiều biện pháp khác nhau như nuôi cấy mô, giâm cành,… Nhưng phương pháp được ưa chuộng nhất là ghép và giâm cành. Các trình độ kỹ thuật cao không đòi hỏi quá cao, mà giá lại thấp với các trang thiết bị đơn giản.
Đối với việc ghép chồi để có được hiệu quả cao thì cần phải thiết lập các vườn nhân chồi ghép với chất lượng tốt. Vườn ươm và vườn nhân chồi cần được thiết lập gần nhau để tiện cho việc chăm sóc và tưới nước. Đới với phương pháp bẻ giâm thì có thể dùng ván gỗ để xây gạch hoặc làm dạng khung tròn bằng tre. Bên ngoài cần bọc một lớp nylon thấu quang để bên trong được giũ độ ấm cho cây con.
Đối với việc cắt tỉa chọn nhánh làm giống thì cũng như việc chọn hạt giống để gieo vậy. Cần phải cẩn thận và tỉ mỉ chọn lựa những giống tốt nhất. Có như vậy thì mới tạo ra được những cây con tốt.
Như vậy để nhân giống được cây cà phê thì đầu vào cần phải tuyển chọn kỹ càng. Quá trình gieo hạt, cành, chiếc cây con vô bầu phải được theo dõi nghiêm ngặt. Hi vọng với hai phương pháp này sẽ giúp ích cho bạn về việc tạo giống cà phê.
